ឱសថ និង ការប្រើប្រាស់

ស្វែងយល់ពីអង់ទីប៊ីយ៉ូទីច

(Antibiotic)

១.និយមនយ័:

អង់ទីប៊ីយូទីច(Antibiotic): ខ្មែរយើងតែងហៅថាថ្នាំផ្សះ គឺជាផលិតផលត្រូវបានសំយោគឡើងពីមីក្រូសារពាង្គកាយ(មីក្រុប,បាក់តឺរី…) ពីប្រភពធម្មជាតិរឺក៍សំយោគពីធាតុគីមី ដែលវាមានលទ្ធភាពសំលាប់រឺទប់ស្កាត់

ការរីករាលដាលរបស់មេរោគ បាក់តឺរី, ផ្សិត,ប្រូតូសូអា(Protozoa)

រឺក៍កោសិកាមហារីក ផ្សេងៗ​ ក្នុងកំហាប់ទាប៕

សព្វថ្ងៃនេះអ្នកស្រាវជ្រាវរកឃើញមានប្រហែលជាង ៨០០០ អង់ទីប៊ីយូទីចក្នុងនោះមានតែជាង១០០ធាតុប៉ុណ្ណោះដែលបានសិក្សាស្រាវជ្រាវ

ច្បាស់លាស់និងត្រូវបានយកមកប្រើប្រាស់ក្នុងវិស័យសុខាភិបាល និង ក្នុង

វិស័យផ្សេងៗទៀត ៕

២ .ចំណាត់ក្រុមនៃអង់ទីប៊ីយូទីច:

ចំពោះអ្នកជីវវិទ្យាគេបែងចែកប្រភេទអង់ទីប៊ីយូទីចទៅតាមប្រភពដើម្បី

សំយោគរបស់វាដូចជា អង់ទីប៊ីយូទីចសំយោគពីបាក់តឺរី មីក្រុប, អាន់ទីប៊ីយូទីចសំយោគពីពពួកផ្សិត… ។ល។

ចំពោះអ្នកគីមីវិទ្យាគេបែងចែកអង់ទីប៊ីយូទីចទៅតាមទំរង់គីមីរបស់វាដែលមានដូចជា :

១ .ក្រុម Beta-lactam (មានពីទៀត Penicillin និង Cephalosporin I,II,III,IV).

២​ .ក្រុម Aminoside រឺ Aminoglycoside

៣ .ក្រុម Tetracycline

៤​ .ក្រុម Phenicole

៥ .ក្រុម Quinolone

៦ .ក្រុម Polypeptide

៧ .ក្រុម Lincosamide

៨ .ក្រុម Macrolide

៩ .ក្រុម Sulfamide

១០ .ក្រុមផ្សេងៗទៀតមាន: 5-Nitro-imidazole,   Diaminopyrimidin , Rifamycin (rifampicin) , Clofazimin…

ក្រុមរាំងខ្ទប់ការរីកដុះដាល់បាក់តឺរី

ក្រុមសំលាប់បាក់តឺរី

Tetracyclin  :    Tetracyclin            Oxytetracyclin       Chlotetracyclin       Doxycyclin       Demeclocyclin       Demecyclin       Methacyclin       Minocyclin       Sancyclin       Amicyclin       Terramycin       Lymecyclin       Mepicyclin       Rolicyclin Macrolid: Erythromycin       Azithromycin       Clarithromycin       Roxithromycin       Spiramycin       Tylosin       Tiamulin       Josamycin       Methymycin       Picromycin       Oleandomycin       Lankacidin       Leucomycin       Midecamycin       Rokitamycin       Miocamycin       Dirithromycin       Flurithromycin Lincomycin:     Lincomycin     Clindamycin Chloramphenicol: Chloramphenicol       Thiamphenicol       Florfenicol   Sulfamid:      Sulfacetamid      Sulfadiazin      Sulfamethoxazol      Sulfadoxin 5- nitro- imidazol: Co-trimazole,    Metronidazole,    Tinidazole,    Secnidazole,    Miconazole,    Ornidazole. Diaminopyrimidin: Trimethoprim       Diaveridin       Ormethoprim       Pyrimethamin

Beta Lactam: +Penicillin: Penicillin V,G,M; Ampicillin;  Amoxcillin…… + Cephalosporin: មាន៥ជំនាន់: –ជំនាន់ទី១: Cefacetrile (cephacetrile), Cefadroxil (cefadroxyl; Duricef), Cephalexin (cephalexin; Keflex), Cefaloglycin (cephaloglycin), Cefalonium (cephalonium), Cefaloridine (cephaloradine), Cefalotin (cephalothin; Keflin), Cefapirin (cephapirin; Cefadryl), Cefatrizine, Cefazaflur, Cefazedone, Cefazolin (cephazolin, Ancef, Kefzol), Cefradine (cephradine; Velosef), Cefroxadine, Ceftezole. –ជំនាន់ទី២: Cefaclor (Ceclor, Distaclor, Keflor, Raniclor), Cefonicid (Monocid), Cefprozil (cefproxil; Cefzil), Cefuroxime (Zefu, Zinnat, Zinacef, Ceftin) Cefuzonam, Cefmetazole, Cefotetan, Cefoxitin, Carbacephems: loracarbef (Lorabid); Cephamycins: cefbuperazone, cefmetazole (Zefazone), cefminox, cefotetan(Cefotan),cefoxitin(Mefoxin). –ជំនាន់ទី៣: Cefcapene, Cefdaloxime, Cefdinir (Zinir, Omnicef, Kefnir), Cefditoren, Cefetamet, Cefixime (Zifi, Suprax), Cefmenoxime, Cefodizime, Cefotaxime (Claforan), Cefovecin (Convenia), Cefpimizole, Cefpodoxime (Vantin, PECEF), Cefteram, Ceftibuten (Cedax), Ceftiofur, Ceftiolene, Ceftizoxime (Cefizox), Ceftriaxone (Rocephin). Cefoperazone (Cefobid), Ceftazidime (Fortum, Fortaz). Oxacephems: latamoxef (moxalactam). –ជំនាន់ទី៤: Cefclidine, Cefepime (Maxipime), Cefluprenam, Cefoselis, Cefozopran, Cefpirome (Cefrom), Cefquinome, Oxacephems:  flomoxef –ជំនាន់ទី៥:​ Ceftobiprole Ceftaroline Aminosid: Streptomycin       Gentamycin       Kanamycin       Neomycin       Spectinomycin       Lividomycin       Paromomycin       Ribostamycin       Tobramycin       Sisomycin       Fortimycin       Butirocin       Apramycin       Amikacin Quinolon: (មាន៤ជំនាន់) ​​ + ជំនាន់ទី១      Acid Nalidixic       Acid Oxolinic       Acid Piromidic       Acid  Pipemidic       Cinoxacin       Flumequin       Rosoxacin + ជំនាន់ទី២ Ciprofloxacin         Enoxacin         Fleroxacin         Lomefloxacin         Nadifloxacin         Norfloxacin         Ofloxacin         Pefloxacin         Rufloxacin + ជំនាន់ទី ៣ Balofloxacin         Grepafloxacin         Levofloxacin         Pazufloxacin         Sparfloxacin        Temafloxacin + ជំនាន់ទី៤ ​​​​      Clinafloxacin       Gatifloxacin       Gemifloxacin       Moxifloxacin       Sitafloxacin       Trovafloxacin       Prulifloxacin   Polypeptid: Colistin       Bacitracin       Polymycin       Gramicidin   Vancomycin(Glycopeptid)